Paralel Evren Teorisi Nedir? Paralel Evrenler Var Mı?

 Paralel evren teorisi , kuantum mekaniğinin “çoklu dünyalar yorumu” olarak da bilinir.

Paralel Evren Nedir?

Paralel Evren Nedir? Evrenimiz eşsiz mi?  Bilim kurgudan bilim olgusuna kadar, bu hayatta yaptığınız tüm seçimlerin alternatif gerçekliklerde oynandığı, bizimkinden başka evrenler olabileceğini öne süren bir kavram vardır. Kavram “paralel evren” olarak bilinir ve çoklu evrenin astronomik teorisinin bir yüzüdür.

Bu teori ile ilgili cevaplanması gereken büyük bir soru vardır: Paralel evrenler var mı?  

Paralel Evrenler Var mı?

Paralel evrenler var mı? Sorusunu 1957’de Hugh Everett adında bir Princeton fizik yüksek lisans öğrencisi kendi kendine sormuş ve kuantum mekaniğinin tutarlılığının, evrenimize paralel bir evren sonsuzluğunun varlığını gerektirdiğini cevabını bulmuştur.  Yani, bu aynı makaleyi bizimle birlikte okuyan paralel evrende, özdeş bir kişi olmalı. Dahası, sonsuz sayıda evren ve bu nedenle onların içinde size özdeş sonsuz sayıda insan olmalıdır.

Kuantum mekaniğinin denklemleri, tüm evrenlerin gelecekteki davranışlarının tam olarak belirlenmesine rağmen, çeşitli evrenlerde özdeş her anda farklı seçimler yapacağını ve böylece evrenlerin zaman içinde farklılaşacağını belirledi.

Paralel Evrenler Var mı?  Everett’e göre bir kuantum nesnesinden alınan bir ölçüm, evrende gerçek bir bölünmeye neden olur. Evren tam anlamıyla çoğaltılır ve ölçümden her olası sonuç için bir evrene bölünür.

Diyelim ki bir dondurma dükkanındasınız, vanilya ve çilek arasında seçim yapmaya çalışıyorsunuz. Belirlenen şey, bir dünyada vanilyayı ve diğerinde çilek seçeceğinizdir. Ama siz seçim yapmadan önce ikiniz tamamen özdeşsiniz. Dallanarak ayrılan evrende, başka bir siz, vanilyalı dondurmayı seçiyor. Bir diğerinde ise çilekli dondurmayı seçiyorsunuz. Tüm olasılıklar böylece gerçekleşmiş oluyor.

Bir eylemin birden fazla olası sonucu varsa, o zaman – Everett’in teorisi doğruysa – o eylem gerçekleştirildiğinde evren bölünür. Bu, bir kişi harekete geçmemeyi seçtiğinde bile geçerlidir.

Bu, kendinizi ölümün olası bir sonuç olduğu bir durumda bulduysanız, o zaman bizimkine paralel bir evrende öldüğünüz anlamına gelir. Bu, bazı bilim adamlarının Paralel Evren teorisinin ‘Çoklu Dünyalar’ yorumunun rahatsız edici bulmasının sadece bir nedenidir.

Fakat bir kişi paralel evrenlerde var olan diğer benliklerinin – hatta ölümünün – farkında olamaz. Peki Paralel Evren var mı? Varsa eğer: Paralel Evren teorisinin doğru olup olmadığını nasıl bilebiliriz? Yorumun teorik olarak mümkün olduğuna dair güvence, 1990’ların sonunda, kuantum intiharı/kuantum ölümsüzlüğü adı verilen bir fikri teorik olarak kanıtlamak veya çürütmek için kullanılan hayali bir deneyden geldi.

Kuantum İntiharı / Kuantum Ölümsüzlüğü Deneyi:

Kuantum intiharı / kuantum ölümsüzlüğü düşünce deneyi ilk olarak 1997’de Max Tegmark tarafından ortaya atıldı. Bu düşünce deneyine göre:

Tetiğin her çekişinde kuantum parçacığının dönüşünü ölçen bir makineye bir silah bağlandığını hayal edin. Eğer parçacık saat yönünde dönüyormuş gibi ölçülürse, tabanca ateş eder; eğer saat yönünün tersine dönüyorsa tabanca ateş etmez. Bir adam silahı bir kum torbasına doğrultuyor ve tetiği 10 kez çekiyor. Silah rastgele görünüyor: “bang-click-bang-bang…” Sonra, adam silahı kendi başına doğrultuyor ve tetiği 10 kez daha çekmeye çalışıyor. Ne duyuyor? “Click-click… tıklama.” Sonsuzluk için tetiği çekmeye devam edebilirdi ve silah asla ateş etmezdi. Bu nasıl mümkün olabilir?

Şimdi zaman içinde silahı kafasına doğrulttuğu ilk ana geri dönelim. Tetiği çekiyor ve silah ateşliyor. Adam ölüyor. Hooop şimdi orda durun bakalım silahın hiç ateş etmediğini bildiğimizde bu nasıl olabilir? Çünkü tetiği her çekişinde, evren ayrı zaman çizgilerine ayrılır: biri silahın ateşlediği, diğerinin olmadığı. Kum torbasını vururken, bu patlama ve tıklamalar dizisinin yarattığı zaman çizelgelerinde vardı. Ancak silahı kendisine yönelttiğinde, var olabileceği tek zaman çizelgeleri hayatta kaldığı yerlerdi.

Şimdi de deneyin başlangıcına kadar geriye gidelim. Adam tetiği ilk kez çekiyor ve kuark şimdi saat yönünde dönüyor olarak ölçülüyor.. Silah ateş ediyor ve adam ölüyor.

Fakat durun bir dakika ! Adam zaten tetiği ilk kez çekti – ve bunu takip eden sonsuz sayıda – silahın ateş etmediğini zaten biliyoruz.  O zaman bu adam nasıl öldü? Adam belki de  farkında değil ama hem canlı hem de ölü. Tetiği her çekişinde, evren ikiye bölünür. Tetik her çekildiğinde tekrar tekrar bölünmeye devam edecektir.

Kuantum intiharı / kuantum ölümsüzlüğü düşünce deneyi Everett’in uzun yıllar çöp olarak görülen Paralel Evren Teorisi’nin, Çoklu Dünya yorumuna bilim dünyasının tekrar ilgi duymasını sağlamıştır . Birçok Dünya’nın mümkün olduğu kanıtlandığından, fizikçiler ve matematikçiler teorinin etkilerini derinlemesine araştırmayı amaçladılar. Ancak Çoklu Dünya yorumu, evreni açıklamaya çalışan tek teori değildir. Paralel evrenler var mı? sorusunu düşündüren sadece bu değil elbette. Sicim teorisine göre de mümkün olabilmektedir.

Sicim Teorisi : Her Şeyin Kuramı